คำเรียกขานผู้ที่บวชเป็นพระในภาคต่าง ๆ

ถาม : ทางอีสาน พระบวชใหม่เขาเรียกว่าครูบา ?
ตอบ : บวชใหม่ก็คือพระ

ถาม : เพื่อนไปบวชแล้วเขาเรียกครูบา ?
ตอบ : ถ้าหากว่าได้รับการสรงน้ำจากโยม ๓ ครั้งขึ้นไป เขาเรียกว่า “จารย์” ถ้าหากว่าเป็นที่เคารพนับถือของคนทั้งบ้านทั้งเมืองเขาเรียก “ญาคู” ถ้าสึกออกมาก็เป็น “เซียง” ถ้าไม่เรียกญาคูก็เรียก “ญาท่าน” คำนี้มาจาก “อาชญา” หรือ “อาญา” ก็คือมีอำนาจในการที่จะลงโทษคนอื่น ถ้าสั่งสอนแล้วไม่ฟังก็ “ผัวะ” ได้เลย..!

ถาม : เวลาเขาบอกว่า มีพระเถรานุเถระจากอีสาน ก็จะมีครูบานั้นครูบานี้ ?
ตอบ : อาจจะเป็นธรรมเนียมเฉพาะที่ อย่างบางที่อาตมาไป เขาเรียกพระทุกรูปว่า “ครูบา” คำนี้เป็นธรรมเนียมภาคเหนือไม่ใช่ธรรมเนียมอีสาน

ครูบาภาคเหนือแบ่งเป็นสองส่วนด้วยกัน ส่วนหนึ่งก็คือได้รับการอภิเษก คำว่าอภิเษกนี้แบ่งเป็นสองอย่างด้วยกัน อย่างแรกคือ ทางคณะสงฆ์เห็นสมควรก็สวดยกขึ้นเป็นครูบา อีกส่วนหนึ่งก็คือ ทางบ้านเมืองเห็นสมควร เป็นครูบาอาจารย์ที่บรรดาเจ้าใหญ่นายโตเขาเคารพนับถือ ก็ขอร้องพระให้ช่วยสวดยกขึ้นเป็นครูบา แต่ว่าทั้งสองอย่างเหมือนกันก็คือ ต้องมีอายุสมควร มีพรรษาสมควร มีความดีเป็นที่เคารพนับถือเลื่อมใสของผู้คนจริง ๆ

ส่วนอีกประเภทหนึ่งท่านเรียกว่า “ครูบาเจ้า” ครูบาเจ้าก็คือต้องสืบเชื้อสายมาจากเจ้าเจ็ดตนสมัยก่อน ที่ครองเชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน น่าน แพร่ ฯลฯ คราวนี้ในส่วนของครูบาเจ้า เราเรียกส่งเดชไม่ได้ อย่างครูบาเจ้าเกษม เขมโก เรียกได้เพราะว่าท่านเองมีเชื้อสายเจ้าอยู่ แต่ถ้าคนทั่วไปเป็นได้แค่ครูบาเฉย ๆ แล้วก็ไม่ใช่เรียกกันส่งเดช แต่ต้องได้รับการสวดยกขึ้นให้เป็น

ถาม : อย่างคำว่าเกจิ ของไทยเราจะหมายถึงว่าพระท่านโดดเด่นในเรื่องของการปลุกเสกอะไรทำนองนี้ แต่ของบาลีคืออาจารย์บางพวก ไปคนละทางเลย ?
ตอบ : ความหมายเพี้ยนไป เขาถึงได้ต้องมีบาลี เพราะว่าบาลีกี่ปีกี่ชาติก็แปลอย่างนั้น แต่ว่าภาษาทั่ว ๆ ไปเขาเปลี่ยนไปเรื่อย

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เก็บตกจากบ้านเติมบุญ ต้นเดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๖๒
ที่มา : www.watthakhanun.com

#พระครูวิลาศกาญจนธรรม #หลวงพ่อเล็ก
#ชุมชนคุณธรรม #วัดท่าขนุน
#ชุมชนคุณธรรมวัดท่าขนุน
#ชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงขับเคลื่อนด้วยพลังบวร
#พระพุทธศาสนา #watthakhanun