คำทำนาย?

คำทำนาย?

คอลัมน์ เรื่องเล่ารายทาง

โดย วารุ วิชญรัฐ varuvora@yahoo.com

​

เมื่อบ้านเมืองกำลังอยู่ในช่วงสับสนวุ่นวาย หัวใจคนรู้สึกอย่างไรกันบ้างหนอ

ถ้าถามฉันในฐานะที่เป็นคนเล็กๆ อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ ท่ามกลางความสับสนวุ่นวายที่ผู้คนได้สดับตรับฟังและพบเห็นทุกเมื่อเชื่อวันเหล่านี้ ย่อมทำให้หัวใจหวั่นไหว ไม่รู้เมื่อไรเราจะโชคร้ายไปยืนอยู่ใกล้ระเบิดที่คนใจทรามมาวางเอาไว้

ความหวั่นไหวที่ว่านั้น ที่แท้ก็คือความกลัว

ความกลัวเพราะรู้สึกไม่มั่นคงปลอดภัย คนที่ขี้กลัวโน่นนี่แบบฉัน บางทีก็ต้องไปแสวงหาที่พึ่งทางใจกันในรูปแบบต่างๆ เช่น ไปไหว้พระ ทำบุญ หรือกระทั่งหาหมอดู ซึ่งตามการวิจัยที่มีแพร่หลายตอนนี้ก็คือ หมอดูทุกประเภทเป็นอาชีพที่รายได้เพิ่มขึ้นในอัตราสูงมากขึ้นทุกปี

เพราะเมื่อมีความกลัว มีปัญหาในชีวิตหรือเครียดจัด ด้วยทัศนคติว่าคนบ้าเท่านั้นแหละที่จะไปพบหมอ (ซึ่งไม่จริง!) คนไทยจึงไม่นิยมไปหาจิตแพทย์ ถ้าใครไปก็มักถูกมองแปลกๆ ส่วนคนไหว้พระทำบุญ หรือแม้แต่ไปหาหมอดู ทรงเจ้าเข้าผี หาเครื่องรางของขลัง ยังไงก็น่าคบกว่านิดหน่อย

ดังนั้น ความเครียดความทุกข์และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ความกลัว จึงนำมาซึ่งความเจริญในธุรกิจของคนบางจำพวกที่ใช้วิชาโหราศาสตร์อย่างไม่สร้างสรรค์ ส่วนหมอดูที่ดีมีจรรยาบรรณซึ่งฉันเชื่อมีอยู่มากพอควรนั้นอาจมีคุณค่าเทียบเท่าจิตแพทย์ทีเดียว เพราะนอกจากคำปรึกษาแล้ว ยังมีส่วนบรรเทาความทุกข์เฉพาะหน้าได้บ้างพอควร

ส่วนนักปราชญ์ของบ้านเมืองที่เฝ้าเพียรสอนผู้คนให้ยึดมั่นในคำสอนของพระพุทธองค์ที่ให้ใช้สติปัญญาพิจารณาสรรพสิ่ง ด้วยวิธีการมองความจริงเช่นนี้ย่อมไม่ค่อยถูกจริตคนในสังคมสมัยใหม่ที่หวั่นไหวง่าย เพราะในความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ธรรมดา การเผชิญหน้ากับความจริงก็ยังน่ากลัวและเจ็บปวดอยู่ดี เพราะแม้เราจะรู้ว่าสิ่งทั้งหลายเกิดขึ้น ตั้งอยู่และย่อมดับไปด้วยเหตุปัจจัยต่างๆ แต่ก็ไม่ง่ายที่จะยอมรับและกล้าหันหน้าเผชิญกับสิ่งเหล่านั้น

ดังนั้น การใช้เทคโนโลยีและศาสตร์แบบดั้งเดิมที่ยังเวิร์กและยังสามารถทำหน้าที่ของมันเพื่อบรรเทาปัญหาและความทุกข์ของผู้คนด้วยการพึ่งพาไสยศาสตร์จึงนับเป็นวิธีที่ง่าย ได้ผลเร็วกว่ามากและได้คำตอบทันทีว่าเราจะเป็นอย่างไรต่อไป

ส่วนจะจริงหรือไม่ก็ไม่เป็นไรนัก เพราะความจริงย่อมไม่สำคัญเท่า "ความหมาย" ที่คนเราให้กับคำทำนายเหล่านั้น

ดังนั้น เมื่อใกล้สิ้นปี เราจึงได้เห็นคำทำนายหลากหลายจากหลายหลากหมอดู ทั้งดวงของคนที่เกิดราศีต่างๆ ไปจนถึงดวงเมือง ดีบ้างร้ายบ้างคละเคล้ากัน

คำทำนายเหล่านั้น หลายครั้งมักถูกทำให้เราเชื่อว่าแม่นยำและอาจเกิดขึ้นจริงด้วยวิธีการต่างๆ นานา

เพื่อนบางคนของฉันบอกว่าคำทำนายเหล่านั้นก็ไม่ต่างจากการพยากรณ์อากาศ ซึ่งโดยมากก็เป็นเพียงแนวทาง เตือนให้เตรียมตัวเตรียมใจให้พร้อมกับอนาคตและไม่ควรเชื่อไปเสียทั้งหมดเพราะวิจารณญาณของคนเรานั้นสำคัญนัก

แต่หากเราเชื่อในอำนาจของวาทกรรม (discourse) ว่ามีอำนาจในเชิงวัฒนธรรมและโครงสร้างสังคมมนุษย์เพียงไร ตัวอย่างของวาทกรรมได้แก่ เมื่อเราพูดว่า หญิง-ชาย เราจึงถูกอิทธิพลของถ้อยคำครอบงำเราว่ามนุษย์เราควรมีเพียงสองเพศ ดังนั้น สิ่งที่ฉันอยากเพิ่มเติมอีกหน่อยก็คือ ถ้อยคำ ย่อมมีอิทธิพลต่อสังคมส่วนรวมเสมอ โดยเฉพาะถ้อยคำที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อที่อาจส่งผลต่อจิตใจผู้คนเหมือนคำทำนายเหล่านั้น

สิ่งเหล่านี้ ทำให้ฉันคิดถึงปราชญ์ทางรัฐศาสตร์ของไทยผู้เป็นครูของฉันท่านหนึ่ง เคยเอ่ยว่า "บางที วิชารัฐศาสตร์อาจไม่ให้คำตอบกับคนว่าบ้านเมืองจะเป็นยังไง แต่หมอดูบางคนมีคำตอบทุกที" พูดจบท่านก็หัวเราะขำ แต่สำเนียงดูหม่นพิกลอยู่

ในบางคำทำนายที่ทำให้เรากลัวและไม่รับผิดชอบกับความหวาดหวั่นที่เป็นตะกอนนอนขุ่นในใจคนไปตลอดปี บางทีเราอาจจะต้องเลือกเอาเองว่าจะยอมให้ครอบงำจิตใจเรามากน้อยเพียงใด

ข้อเสนอเล็กๆ น้อยๆ ของฉันก็คือ ถ้าเราหมกมุ่นอยู่กับความหวาดประหวั่นในสิ่งที่ยังมาไม่ถึง (แม้จะมีเค้าลางมาหน่อยๆ) เราจะไม่มีวันออกไปพบความจริงได้

และหากเลือกได้ ก็อย่ายอมให้เพียงแค่บางคำทำนายที่น่ากลัวมาทำให้เราทิ้งภาระทางสังคม ด้วยการได้แต่นิ่งเฉยเฝ้ามองสิ่งร้ายๆ เกิดขึ้นแล้วก็บอกว่า "ทายแม่นจัง" โดยไม่ยอมใช้สติปัญญาด้านอื่นๆ มาช่วยกันกอบกู้บ้านเมืองของเรา
---------------
Ref.
http://www.matichon.co.th/matichon/matichon_detail.php?s_tag=01fun16070150&day=2007/01/07