พระพุทธศาสนากับศิลปวัฒนธรรมสองฝั่งโขง

พระครูปลัดสัมพิพัฒนวิริยาจารย์ (พม.ดร.สุเทพ ปสิวิโก) คณบดีบัณฑิตวิทยาลัย พร้อมด้วยคณาจารย์ นักศึกษาดุษฎีบัณฑิตได้เดินทางไปศึกษานอกสถานที่เรื่องพระพุทธศาสนากับศิลปวัฒนธรรม ที่ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตย ประชาชนลาว ระหว่างวันที่ 18-20 ตุลาคม 2551

บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ได้จัดทำโครงการศึกษาทางวิชาการนอกสถานที่เพื่อประกอบรายวิชาพระพุทธศาสนากับศิลปวัฒนธรรม เพื่อให้นักศึกษาได้ศึกษาศิลปวัฒนธรรมจากประสบการณ์ตรง เพื่อให้สอดคล้องกับการศึกษาที่มีทั้งภาคทฤษีและภาคปฏิบัติอันจะเป็นประโยชน์ในการพัฒนาความคิดและทัศนะต่อการศึกษาศิลปวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา ในครั้งนี้ได้เดินทางไปยังนครเวียงจันทน์ สาธารณรัฐประชาธิปไตย ประชาชนลาว

ศิลปวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำโขงมีกระแสธารผ่านกาลเวลามาหลายศตวรรษ ประชาชนในประเทศที่มีอาณาเขตทั้งสองฟากฝั่งแห่งแม่น้ำโขงนั้น มีวัฒนธรรมประเพณีหลายอย่างที่คล้ายคลึงกันโดยเฉพาะที่มีพื้นฐานมาจากพระพุทธศาสนา

คณะนักศึกษาปริญญาเอกปลื้มปีติเป็นพิเศษเมื่อพระครูปลัดสัมพิพัฒนวิริยาจารย์ (สุเทพ ปสิวิโก) คณบดีบัณฑิตวิทยาลัยได้ร่วมเดินทางไปด้วย นอกจากนั้นยังมีคณาจารย์จากบัณฑิตวิทยาลัยที่เดินทางในครั้งนี้คือ ผศ.ดร.สุกิจ ชัยมุสิก, ดร. เสน่ห์ เตชวงศ์, ดร.สุวิญ รักสัตย์, ดร.ธีรัช แสงแก้ว รวมแล้วห้าดอกเตอร์ พร้อมด้วยนักศึกษาปริญญาเอกทั้งรุ่นหนึ่งและสองอีกกว่า 40 ชีวิต

​

รุ่งสางของวันที่ 18 ตุลาคม 2552 คณะเดินทางแวะพักรับประทานอาหารที่จังหวัดหนองคาย ก่อนจะข้ามโขงไปยังนครเวียงจันทน์ ดินแดนแห่งอารยธรรมโบราณ เรามีไกด์สาวนำเที่ยวนามว่านางแสงเพชร เป็นไกด์ชาวลาว ได้บรรยายต้อนรับคณะเดินทางอย่างเป็นกันเอง อย่าพึ่งเข้าใจว่านางแสงเพชรแต่งงานแล้วเพราะใช้คำนำหน้าว่านาง ที่จริงเธอยังเป็นสาว เธอบอกกล่าวว่าที่ประเทศลาวไม่มีคำว่านางสาวมีแต่เด็กหญิง พอโตเป็นสาวก็ใช้คำนำหน้าว่า

 

หลังฉันภัตตาหารเพลและรับประทานอาหารเที่ยงของเหล่าอุบาสกอุบาสิกาแล้ว จึงได้เดินทางไปยังวัดองค์ตื้อ อันเป็นที่ตั้งของวิทยาลัยสงฆ์องค์ตื้อ ได้ฟังการแลกเปลี่ยนทางวิชาการโดยตัวแทนจากวิทยาลัยสงฆ์องค์ตื้อและคณาจารย์จาก มมร ตัวแทนจากวิทยาลัยสงฆ์ได้นำเสนอการกำเนิดของวิทยาลัยสงฆ์แห่งนี้ โดยความร่วมมือของรัฐบาลลาวและคณะสงฆ์ลาว เปิดสอนระดับปริญญาตรีแก่พระสงฆ์สามเณรจากทั่วประเทศ ปัจจุบันมีนักศึกษามากว่า 500 รูป ในส่วนคณาจารย์มีอาจารย์ที่จบระดับปริญญาเอก 1 รูปคือ พระ ดร. บุญสี จบมาจากมหาวิทยาลัยบานารัส ฮินดู เมืองพาราณสี อินเดีย นอกนั้นก็จบระดับปริญญาตรีในประเทศ หรือจบระดับปริญญาโทจากประเทศไทย ค่าตอบแทนอาจารย์ที่นี่หากฟังเพียงตัวเลขก็น่าตกใจคือเดือนละประมาณหนึ่งแสนกีบ หากคิดเป็นเงินไทยก็ตกประมาณ 400 บาท น่าจะเป็นค่าตอบแทนอาจารย์ที่น้อยที่สุด เพราะที่ประเทศไทยอัตราของผู้จบระดับปริญญาเอกเริ่มต้นที่ประมาณ 12,000 บาท หากไม่มีการเปรียบเทียบก็ไม่เป็นไร ปัจจุบันสินค้าที่นครเวียงจันทน์ส่วนมากจะขายให้นักท่องเที่ยวชาวไทยเป็นเงินบาท เช่นน้ำอัดลมทุกยี่ห้อขายในราคากระป๋องละ 20 บาท เครื่องดื่มชูกำลังขวดละ 20 บาท วันนั้นคณะนักศึกษาปริญญาเอกถวายผ้าป่าให้กับวิทยาลัยสงฆ์องค์ตื้อได้เงินไปหลายล้าน(กีบ)

​

ปัจจุบันที่ มมร มีนักศึกษาจากประเทศลาวศึกษาในระดับปริญญาตรี และโท จำนวนมาก หากนักศึกษาเหล่านี้ไม่คิดถึงค่าตอบแทนเดือนละ 400 บาทแล้วกลับมาช่วยงานวิทยาลัยสงฆ์องค์ตื้อหรือเปิดสาขาในแขวงอื่นๆ เชื่อว่าการศึกษาของสงฆ์ในประเทศลาวน่าจะเจริญไม่น้อย

ในวัดพระเจ้าองค์ตื้อมีสิ่งที่น่าสนใจคือตามต้นมะพร้าวและต้นตาลภายในวัดจะเขียนเป็นสุภาษิตคำคมไว้มากมาย พวกเราหลายคนพยายามอ่านข้อความภาษาลาวผิดๆถูกๆ แต่ก็ถือเป็นเหตุในการสนทนากับพระนักศึกษาลาวบางท่านที่ช่วยเราอ่านจนได้ความหมาย แต่บางคำก็ยังอ่านไม่ออก

​

จากอักษรข้างบนนั้นถอดใจความได้ว่า "8 อย่า อย่าฝ่าฝืนกฎระเบียบ อย่าเอาเปรียบสังคม อย่าชื่นชมคนผิด อย่าคิดเอาแต่ได้ อย่าใส่ร้ายคนดี อย่าเสียดสีคนทุกข์ อย่าสุขจนลืมตัว ที่เหลืออีกสองประโยคยังอ่านไม่ออก วันหลังจะไปถามนักศึกษาลาวที่กำลังเรียนที่ มมร คงจะได้คำตอบ"

ส่วนแผ่นที่สองขึ้นต้นด้วยคำว่า "อันการงานการศึกษาหาไว้ก่อน อย่ารีบร้อนไปหารักงานจักเสีย ถ้าขาดเงินขาดงานพาลขาดเมีย งานบ่เสียเมียก็มา เงินก็มี" หลายท่านสงสงสัยว่าทำไมคำว่า "เสีย" และคำว่า "เมีย" ในภาษาลาวจึงไม่มีสละอีอยู่ข้างบน ที่คณะเราเห็นป้ายประกาศตามรายทางว่าโฆษณาเบียร์ลาว แต่หลายคนมักจะอ่านว่า "เขยลาว" กันทั้งนั้น

จากวิทยาลัยสงฆ์องค์ตื้อพวกเราไปต่อที่วัดศรีเมือง นางแสงเพชรได้เล่าประวัติวัดศรีเมืองให้พวกเราฟังว่าวัดศรีเมืองตั้งอยู่บนถนนเชษฐาธิราช ทางทิศตะวันออกของสถานทูตฝรั่งเศส เป็นวัดแห่งหนึ่งในนครเวียงจันทน์ที่มีประชาชนลาวเดินทางไปสักการะบูชาเป็นจำนวนมากในแต่ละวัน ภายในวัดศรีเมืองเป็นที่ตั้งของเสาหลักเมืองประจำนครเวียงจันทน์ วัดศรีเมืองสร้างขึ้นในปีพ.ศ.2106 โดยเหล่าเสนาอำมาตย์ของพระเจ้าไชยเชษฐาธราชได้ลงความเห็นให้สร้างวัดศรีเมือง ณ ที่แห่งนี้ ต่อมาถูกกองทัพสยามทำลายลงในปีพ.ศ.2371 และสร้างวัดศรีเมืองขึ้นมาใหม่ในปี พ.ศ.2458 ภายในวัดศรีเมืองมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่มากมาย โดยเฉพาะพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์และเก่าแก่ พระพุทธรูปองค์นี้ได้ชำรุดไปบางส่วน ซึ่งชาวลาวเชื่อกันว่าพระพุทธรูปองค์นี้ศักดิ์สิทธิ์เป้นอย่างมาก ด้านหน้าบริเวณตรงข้ามประตูทางเข้าวัดศรีเมืองมีร้านจำหน่ายดอกไม้ ธูป เทียน และร้านจำหน่ายผลไม้ให้บริการทางด้านตะวันออกของวัดศรีเมืองมีสวนสาธารณะเล็กๆ มีพระบรมรูปของเจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์ ตั้งอยู่บนแท่นสูงกลางสวนสาธารณะ พระหัตถ์ทรงถือสมุดใบลานที่จารึกประมวลกฏหมายฉบับแรกของลาวไว้ พระบรมรูปเจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์นี้เป็นของขวัญที่ทางสหภาพโซเวียตมอบให้มาก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครอง หลังจากนั้นแผ่นป้ายโลหะจารึกพระนามถูกฝ่ายคอมมิวนิสต์รื้อทิ้งออกไป ภายหลังฝ่ายคอมมิวนิสต์ประสบชัยชนะในปี พ.ศ.2518

 

งดงามค่ะ

 

มากมายไปด้วยศรัทธาของชาวพุทธนะครับ อนุโมทนาครับ สาธุ

 

เข้าวัด โดยเฉพาะวัดที่มีพระบรมสารีริกธาตุในเมืองลาว ต้องสวมผ้าถุงอย่างเดียวค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ

 

น่าไปเทียว
ครับ